text Create Energy

De energiesector is in transitie. Van een centrale energievoorziening naar decentrale intelligente systemen met lokale opwekking, opslag en onderling delen van energie. Hoe kan de creatieve industrie bijdragen aan de transitie in de energiesector? Dit vormt de centrale vraag van de crossover Create Energy.

GREEN DEAL SMART ENERGY CITIES

De energiesector, de creatieve industrie, Netbeheer Nederland, het Ministerie van Economische Zaken en vijf grote gemeenten sloten in 2013 de Green Deal Smart Energy Cities. De Green Deal Smart Energy Cities fungeert als impuls voor grootschalige uitrol van energiebesparing, verduurzaming (lokale opwekking en opslag) en slimme netten door toepassing van innovatieve producten, diensten en concepten met een beoogde schaal van tenminste 100.000 gebouwen per eind 2019. Essentieel voor succesvolle opschaling binnen de Green Deal projecten is dat de gebruikers centraal worden gesteld: bewoners, eigenaars en gebruikers van gebouwen.

“Empowering Smart Energy Citizens” is de ondertitel van de Green Deal. De betrokken gemeentes dragen projectlocaties aan en verzamelen stakeholders. TKIs van de topsector Energie en Netbeheer Nederland dragen kennis aan over state-of-the-art innovaties die toegepast kunnen worden in het project. De creatieve industrie versterkt de projectaanpak door de inzet van creative producers.

PROGRAMMALIJNEN

Creative producers vertalen de projectcontext naar een aanpak waarin de gebruiker centraal wordt gesteld. Zij zorgen dat de kwaliteiten van diverse creatieve bedrijven worden ingezet voor het inrichten van het project en zij zorgen voor het betrekken van de gebruikers en eigenaren van de gebouwen. Daarbij gaat het om kernvaardigheden als:

• User centered design (producten, diensten, systemen én projecten)
• Open data & applicaties
• Support / activeren communities
• Redesigning built environment (m.n. renovatie)
• Ontwerpen voor gedragsverandering
• Storytelling / communicatie
• Frisse benadering/aanpak: design thinking, service design, gamification, apps/social, co-creatie

Create Energy biedt bovendien kansen, context en partners voor onderzoek op deze terreinen alsmede voor vergelijkend onderzoek naar de effectiviteit van verschillende aanpakken in vergelijkbare context.

ONTWIKKELINGEN

• Op 12 mei 2014 organiseerden TKI Switch2SmartGRids (Topsector Energie) en CLICKNL een matchmaking event voor ruim 180 ondernemers, innovators en denkers. Een uitgebreid verslag is te lezen op deze website.
• In juli 2014 kwamen onderzoekers en ondernemers uit de creatieve industrie en de energiesector bij elkaar. In een creatieve sessie werd een eerste aanzet gemaakt over de rol die Creatieve Industrie kan vervullen bij verwachte projecten rondom burgercollectieven, datagedreven diensten, renovatie in de sociale woningbouw, duurzaam bouwen en gedragsverandering.
• Op 22 oktober 2014 vond de kick-off van Create Energy plaats, als onderdeel van DRIVE tijdens de Dutch Design Week.
• Op 24 november 2014 kwamen ondernemers uit de creatieve en energie industrie samen in de ArenA voor Mix & Match Monday van de KvK.
• In april 2015 werd de kwartiermakersfase van de Green Deal Smart Energy Cities afgerond en het rapport aangeboden aan Minister Kamp van Economische Zaken.
• In september 2015 volgde definitieve goedkeuring van het projectplan en is de vervolgfase met actieve ondersteuning van 12 kickstartprojecten gestart.
• Op 11 juni 2018 presenteerde het innovatieprogramma Smart Energy Cities de resultaten en producten die gemeenten en andere stakeholders kunnen helpen om een wijk versneld energieneutraal en/of aardgasvrij te maken.

STATUS

De Green Deal Smart Energy Cities is naast CLICKNL ondertekend door 5 gemeenten (Amsterdam, Arnhem, Eindhoven, Enschede, Groningen), Netbeheer Nederland, 4 TKIs van de Topsector Energie en de Ministerie van Economische Zaken. Eind 2014 zijn ca. 50 mogelijke projectlocaties aangedragen en meer dan 200 relevante innovaties geïnventariseerd. In 2015 is het GreenDeal-instrumentarium uitgewerkt en aangeboden ter ondersteuning van 12 kickstartprojecten:

1. Amsterdam: nationale opschaling energie-atlas
2. Amsterdam: project Slim Gaasperdam
3. Arnhem: Malburgen/Presikhaaf (eengezinswoningen en appartementen)
4. Arnhem: Powermatching en duurzaam warmtenet (ziekenhuis, dierentuin, tussenliggende wijk)
5. Eindhoven: Eckart-Vaartbroek (naoorlogse woonwijk met meervoudige problematiek bestaand uit ca 4.500 woningen, waarvan 1/3e sociale woningbouw en 2/3e particulier bezit)
6. Eindhoven: Strijp-S (bedrijventerrein omvormen tot smart energieneutraal woon-werkgebied)
7. Eindhoven: innovatief aanbesteden verduurzaming gemeentelijke gebouwen
8. Enschede: Bothoven-Noord (herstructurering voormalig industriegebied met aangrenzende woonwijken)
9. Enschede: Reimarkt (mobiele advisering op maat voor particuliere woningbezitters en huurders)
10. Enschede: Energiecoöperatie Hof van Twente (lokale duurzame energievoorziening via gedeelde faciliteiten voor opwek en opslag)
11. Groningen: Power matching City to the People (opschaling van proeftuin naar 500 huishoudens)
12. Groningen: Noorderplatsoenbuurt (vooroorlogse woonwijk met 2.000 woningen die op eigen initiatief inzetten op energieneutraal worden per 2024)

MEEDOEN OF VRAGEN?

De creative producers bekijken samen met de stakeholders per project op welke wijze (partijen uit) de creatieve industrie kunnen bijstaan, welke expertise gewenst is en hoe die kan worden verbonden aan het project. Dit kan variëren van (landschaps)architecten, designers, internet- /communicatiebureaus tot media- en gamingbedrijven. Partijen worden hiervoor gericht uitgenodigd op basis van een longlist. De rol van creative producers wordt momenteel ingevuld door service designers.