Toekomstschetsen van 17 innovatieprojecten

Naar aanleiding van de eerste editie van Innovatielabs schetste schrijver Twan Eikelenboom toekomstbeelden van de culturele en creatieve sector. Nu de tweede editie zich verder ontvouwt, onderzoekt hij opnieuw hoe de sector eruit zou zien als de veranderingen, die de door Innovatielabs #2 ondersteunde projecten nastreven, werkelijkheid worden. Hij verkent de inzichten en drijfveren van de initiatiefnemers en belicht hoe zij werken aan een wendbare en weerbare toekomst van de sector.

Verbinden en versterken

De wendbare en weerbare culturele en creatieve sector van de toekomst, werkt vanuit de kracht en kwaliteiten die makers en organisaties in huis hebben. Een van die kwaliteiten is het verbinden en versterken van gemeenschappen Kunstenaar Edwin Stolk, die deel uitmaakt van het project Gezocht: talentvolle gemeenten, ziet bijvoorbeeld dat makers het vermogen hebben om de verschillende talen die ‘onze leefruimte vormgeven, aansturen en in cultuur brengen’ te spreken en begrijpen. Hij deed dit inzicht op tijdens zijn werk voor het project Hart van Krimpen voor de gemeente Krimpen aan den IJssel.

De talen die Stolk benoemt zijn: ‘De politieke taal van ideeën, beleid en besluitvorming. De juridische taal van kaders en bewegingsruimte. De praktische of technische taal waarmee wordt gewerkt aan oplossingen. De wetenschappelijke taal van het bewijs.’ En de ‘commerciële taal die opereert in dienst van de economie.’ In dit samenspel is het juist de artistieke taal die de dialoog naar een ander niveau kan tillen. Kunst is visievormend en creëert nieuwe betekenissen: ‘Kunst kan vragen stellen als waarom is iets zoals het is. Kunst kan leiden tot andere perspectieven. Maar ook, hoe voelt dat? Wat ervaren we daarbij en wat betekent dat voor de omgeving?’

Kunst kan leiden tot andere perspectieven. Maar ook, hoe voelt dat?

In een toekomstige sector die gemeenschappen versterkt en verbindt, is zeker ook oog voor het partnerschap met niet-menselijke entiteiten. Denk aan objecten of niet-menselijke levensvormen, zoals planten, dieren en het leven in de bodem. Want hoewel de natuur niet praat zoals mensen doen, vertelt zij ons wel van alles. Maas Lab laat zien hoe we kunnen verbinden met de niet-mens. De initiatiefnemers van het project werken samen met de rivier de Maas aan een meersoortige gemeenschap. Hoe je deze verbinding aangaat, is onder meer door één te worden met de situatie. Zo werd kunstenaar Paulien Oltheten uitgenodigd om als MaasWachter een maand alleen maar te wachten op een oever. Dat is lastiger dan gedacht, want je moet bestaande verwachtingen achter je laten. Je hoeft niet nuttig te zijn. Je hoeft je werk niet zichtbaar te maken. Het is door luisteren en observeren, op een plek, dat onverwachte ontmoetingen en nieuwe paden zich aandienen. In dit toekomstbeeld luistert de sector daarom niet alleen naar degenen met een (luide) stem, maar vooral ook naar datgene en diegene die geen stem heeft.

Lees het volledige artikel op de website van Innovatielabs.